Động cơ diesel là một loại động cơ đốt trong, sử dụng nhiên liệu diesel để tạo ra công suất. Động cơ diesel có nhiều ưu điểm như hiệu suất nhiệt cao, tiết kiệm nhiên liệu, bền bỉ và dễ sử dụng. Tuy nhiên, động cơ diesel cũng có một số khác biệt so với động cơ xăng, đặc biệt là về hệ thống nhiên liệu và hệ thống đánh lửa.
Vậy Hệ Thống Nào Không Có Trong Động Cơ Diesel? Trong bài viết này, Ngoaingufpt sẽ giới thiệu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của động cơ diesel, và giải thích vì sao động cơ diesel không có hệ thống đánh lửa như động cơ xăng.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của động cơ diesel- Hệ Thống Nào Không Có Trong Động Cơ Diesel?
Động cơ diesel có thể được thiết kế theo chu kỳ hai thì hoặc bốn thì. Chu kỳ hai thì gồm hai giai đoạn: nén và xả. Chu kỳ bốn thì gồm bốn giai đoạn: hút, nén, đốt và xả. Trong cả hai loại chu kỳ, quá trình hình thành hỗn hợp nhiên liệu-không khí và quá trình bốc cháy diễn ra trong buồng cháy của xi lanh.
Điểm khác biệt chính giữa hai loại chu kỳ là ở chu kỳ hai thì, quá trình hút không khí và xả khí xả được thực hiện thông qua các khe hở trên thành xi lanh, trong khi ở chu kỳ bốn thì, quá trình hút và xả được điều khiển bởi các van hút và xả.
Động cơ diesel hoạt động bằng cách chỉ nén không khí trong buồng cháy. Điều này làm tăng nhiệt độ không khí lên cao đến mức nhiên liệu diesel được phun vào buồng cháy tự bốc cháy. Đây là nguyên lý nén cháy (compression-ignition) của động cơ diesel. Vì vậy, để tạo ra công suất, động cơ diesel phải có một hệ thống nhiên liệu để phun nhiên liệu vào buồng cháy một cách chính xác và hiệu quả.
Hệ thống nhiên liệu của động cơ diesel gồm các thành phần sau:
- Bình chứa nhiên liệu: Là nơi chứa nhiên liệu diesel trước khi được bơm vào hệ thống.
- Bơm nhiên liệu: Là thiết bị dùng để bơm nhiên liệu từ bình chứa vào các ống dẫn.
- Bộ lọc nhiên liệu: Là thiết bị dùng để lọc các tạp chất trong nhiên liệu trước khi vào hệ thống phun.
- Bơm cao áp: Là thiết bị dùng để tăng áp suất của nhiên liệu trước khi phun vào buồng cháy.
- Béc phun: Là thiết bị dùng để phun nhiên liệu vào buồng cháy theo một góc và một lượng nhất định.
- Hệ thống điều khiển: Là thiết bị dùng để điều chỉnh lượng và thời điểm phun nhiên liệu vào buồng cháy.
Hệ thống nhiên liệu của động cơ diesel có thể được phân loại theo các tiêu chí sau:
- Theo cách bơm nhiên liệu: Có hai loại là bơm cơ khí và bơm điện tử. Bơm cơ khí dùng cơ cấu truyền động từ trục khuỷu để dẫn động bơm cao áp và béc phun. Bơm điện tử dùng các cảm biến và bộ điều khiển điện tử để điều khiển bơm cao áp và béc phun.
- Theo cách phân phối nhiên liệu: Có hai loại là bơm phân phối và bơm đơn. Bơm phân phối dùng một bơm cao áp duy nhất để phân phối nhiên liệu cho các xi lanh theo thứ tự xác định. Bơm đơn dùng một bơm cao áp riêng biệt cho mỗi xi lanh.
- Theo cách lắp ghép bơm cao áp và béc phun: Có hai loại là rời nhau và liền nhau. Rời nhau là khi bơm cao áp và béc phun được lắp ở hai vị trí khác nhau, và được nối với nhau bằng ống dẫn. Liền nhau là khi bơm cao áp và béc phun được lắp liền với nhau thành một khối.
Vì sao động cơ diesel không có hệ thống đánh lửa?
Hệ thống đánh lửa là một hệ thống dùng để tạo ra tia lửa điện để đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu-không khí trong buồng cháy của động cơ xăng. Hệ thống đánh lửa gồm các thành phần sau:
- Bình ắc quy: Là nguồn cung cấp điện áp thấp cho hệ thống.
- Bộ biến áp: Là thiết bị dùng để tăng điện áp từ ắc quy lên mức cao hơn.
- Bộ phân phối: Là thiết bị dùng để phân phối tia lửa điện cho các bugi theo thứ tự xác định.
- Bugi: Là thiết bị dùng để tạo ra tia lửa điện trong buồng cháy.
Hệ thống đánh lửa chỉ có ý nghĩa khi hỗn hợp nhiên liệu-không khí trong buồng cháy có thành phần và nhiệt độ không đủ để tự bốc cháy. Đây là trường hợp của động cơ xăng, khi hỗn hợp nhiên liệu-không khí được hình thành ở ngoài buồng cháy, và được nén ở mức thấp (từ 8:1 đến 12:1). Do đó, động cơ xăng cần có hệ thống đánh lửa để kích hoạt quá trình cháy.
Trong khi đó, động cơ diesel không cần có hệ thống đánh lửa vì hai lý do sau:
- Thứ nhất, động cơ diesel không có hỗn hợp nhiên liệu-không khí sẵn có trong buồng cháy. Nhiên liệu diesel chỉ được phun vào buồng cháy khi không khí đã được nén ở mức cao (từ 16:1 đến 25:1). Do đó, không có nguy cơ xảy ra hiện tượng kích nổ (knocking) hay tiêu tốn nhiên liệu dư thừa.
Thứ hai, động cơ diesel không cần có tia lửa vì nhiệt độ không khí trong buồng cháy đã đủ cao để đốt cháy nhiên liệu diesel. Nhiệt độ không khí trong buồng cháy của động cơ diesel có thể lên đến 700-900 độ C, trong khi nhiên liệu diesel chỉ cần khoảng 250-300 độ C để tự bốc cháy. Do đó, động cơ diesel không cần có tia lửa điện để kích hoạt quá trình cháy.
Điều gì xảy ra khi bạn sử dụng xăng cho động cơ diesel?
Nếu bạn sử dụng xăng cho động cơ diesel, bạn có thể gây ra hư hỏng nghiêm trọng cho động cơ và hệ thống nhiên liệu. Điều này là do xăng có độ nhớt thấp hơn dầu diesel, không có khả năng bôi trơn tốt cho các bộ phận nhạy cảm như bơm nhiên liệu, béc phun và van. Ngoài ra, xăng cũng có nhiệt độ tự bốc cháy thấp hơn dầu diesel, dễ gây ra hiện tượng kích nổ và làm giảm hiệu suất động cơ.
Điều gì xảy ra khi bạn sử dụng dầu nhờn không tương thích cho động cơ diesel?
Khi bạn sử dụng dầu nhờn không tương thích cho động cơ diesel, bạn có thể gây ra những hậu quả sau:
- Dầu nhờn không đủ bôi trơn các chi tiết trong động cơ, khiến chúng ma sát và bị mài mòn nhanh hơn. Điều này làm giảm tuổi thọ và hiệu suất của động cơ.
- Dầu nhờn không phù hợp với nhiệt độ hoạt động của động cơ diesel, có thể gây ra hiện tượng quá nóng hoặc quá lạnh, ảnh hưởng đến quá trình cháy của nhiên liệu và khí thải của xe.
- Dầu nhờn không tương thích với các phụ gia trong nhiên liệu diesel, có thể gây ra hiện tượng kết tủa, bám bẩn hoặc ăn mòn các bộ phận như bơm nhiên liệu, béc phun, van, piston, xylanh…
- Dầu nhờn không phù hợp với các phớt dầu, có thể gây ra hiện tượng rò rỉ dầu, làm giảm áp suất dầu và mất dầu.
Vì vậy, bạn nên lựa chọn dầu nhờn phù hợp với loại động cơ diesel của xe, theo khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc các chuyên gia. Bạn cũng nên thay dầu nhớt định kỳ để đảm bảo động cơ hoạt động ổn định và bền bỉ.
Kết luận
Động cơ diesel là một loại động cơ đốt trong hiệu quả và tiết kiệm nhiên liệu. Động cơ diesel có hệ thống nhiên liệu phức tạp để phun nhiên liệu vào buồng cháy một cách chính xác và hiệu quả. Động cơ diesel không có hệ thống đánh lửa vì quá trình bốc cháy được kích hoạt bởi nhiệt độ không khí cao do quá trình nén. Đây là những điểm khác biệt và đặc trưng của động cơ diesel so với động cơ xăng.
Ngoaingufpt hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về hệ thống nào không có trong động cơ diesel. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này.
